مرکز آموزشی درمانی شفا

فیزیوتراپی physiotherapy

شیوه‌ای از درمان که روشهای مختلف غیر دارویی و جراحی مانند: تجهیزات فیزیکی ،مانورهای دستی ،تمرین درمانی و هیدرو تراپی و یا امکانات درمانهای طبیعی را برای پیشبرد معالجه به کار می‌گیرد، در این روشها از ورزش ، نور ، پرتوهای فرابنفش و فروسرخ ، گرما و جریان برق استفاده می‌شود . فیزیوتراپی حیطه‌ای از پزشکی است که هدف آن پیشگیری از بیماری‌ها، درمان، توانبخشی و بالا بردن سطح سلامت می‌باشد.

واژه فیزیوتراپی از «فیزیو= جسمانی و یا طبیعی » و «تراپی=درمان»، به‌معنای ترکیبی درمان جسم ساخته شده‌است. در بعضی از منابع لغت اصلی که کلمه فیزیوتراپی ازآن گرفته شده‌است کلمه physiological therapeutics می‌باشد.البته مداخلات درمانی در فیزیوتراپی بخش کوچکی از عملیات آن محسوب می گردد. درفیزیوتراپی هدف ارتقای عملکرد جسمانی بدن می‌باشد البته با توجه به تداخل و ارتباط زیاد سیستمهای بدن درمانهای فیزیوتراپی که توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود مستقیم یا غیر مستقیم باعث بهبود عملکرد سیستم فیزیولوژیک نیز می‌شود مثلاً فیزیوتراپی دستگاه تنفسی موجب بهبود درصد گازهای خون(دی اکسید کربن و اکسیژن)و تغییر میزان اسیدیته خون شده که به نوبه خود میتواند باعث بهبود سطح هشیاری شود.

فیزیوتراپیست در این رشته به عنوان درمانگر شناخته می‌شود که به نوعی یک پراکتیشینر نیز می‌باشد .با توجه به این که فیزیوتراپی درمان فیزیولوژیک و جسمانی بیماریها است آناتومی و حرکت شناسی(kinesiology)و فیزیولوژی حرکت از اهمیت بیشتری برخوردار است.

درمان در فیزیوتراپی به طور کلی به سه گروه اصلی تقسیم می شود:

۱- تمرین درمانی:فیزیوتراپیست به وسیله تجویز؛انجام و آموزش ورزشهای درمانی خاص؛ماساژ؛ورزش در آب (Hydrotherapy)؛ اقدام به درمان بیمار یا افزایش سطح سلامت می کند.

۲- الکتروتراپی:درمان به وسیله دستگاههای ویژه انجام می‌شود این دستگاهها معمولاً امواج خاصی را (امواج مایکرو ویو؛ امواج کوتاه رادیویی؛امواج مافوق صوت؛امواج الکتریکی) که همگی توسط دستگاه به شکل خاصی تولیدشده و تغییر می یابند(مدوله می شوند).

3- مهارتهای درمان با دست(Manual Therapy)

مهمترین حیطه‌های فعالیت فیزیوتراپی در پزشکی شامل درمان موارد زیر است: ۱-بیماریهای دستگاه حرکتی (ارتوپدی). ۲-بیماریهای دستگاه قلبی و تنفسی. ۳-بیماریهای دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی. ۴-بیماریهای پوستی و سوختگیها. ۵-درد و کنترل درد. ۶-بیماریهای شغلی

 ماهیت فیزیوتراپی

 فیزیوتراپی، فراهم کننده خدمات برای مردم و جمعیتها می‌باشد تا حداکثر حرکت و توانایی عمل(Movement and functional ability) را در طول دوران زندگی حفظ نماید ویا توسعه داده و به حال اول بر گرداند. فیزیوتراپی شامل ارایه خدماتی است به حرکت و عملکرد فرد میباشد که توسط فرآیند پیری یا صدمات و بیماریها، مورد تهدید قرار می‌گیرند. حرکت(Movement) کامل و کارامد در قلب چیزی قرار دارد که از آن به عنوان سلامتی نام برده می‌شود.

فیزیوتراپی به شناسایی و افزایش پتانسیلهای حرکتی برای بهبود، پیشگیری(Prevention)، درمان و ناتوانی، می‌پردازد. فیزیوتراپی شامل اثرات متقابل فیزیوتراپیست، بیمار وخانواده آنها و یا سایر افرادی می‌باشد که از بیمار مراقبت می‌کنند، بر یکدیگر می‌باشد، تا بتوانند پتانسیلهای حرکتی بیمار را ارزیابی کرده و در ایجاد اهداف مورد نظر همه با استفاده از دانش و مهارتهای ممتاز فیزیوتراپیست به توافق برسند.

دیدگاه منحصر به فرد فیزیوتراپیست از بدن و نیازها و پتانسیلهای حرکتی آن برای رسیدن به تشخیص و استراتژی درمانی نقش اساسی دارد و تثبیت کننده هر موقعیتی می‌باشد که در آن خدمات ارایه می‌شود. این شرایط با توجه به هدف فیزیوتراپی در بهبود سلامت، پیشگیری، درمانی و بازتوانی، متغیر است.

 ماهیت فرایندهای فیزیوتراپی

فیزیوتراپی، خدمتی است که تنها توسط و یا با هدایت و نظارت یک فیزیوتراپیست صورت می‌گیردوشامل :بررسی، تشخیص، برنامه ریزی درمانی، مداخله و ارزیابی می‌باشد.

بررسی (Assessment): شامل معاینه (Examination) انفرادی و گروهی نقص‌های بالقوه یا بالفعل، محدودیتهای عملکردی، ناتواناییها، یا سایر مشکلاتی که توسط گرفتن تاریخچه، غربالگری و همچنین با استفاده از آزمایشات خاص و اندازه گیری و ارزیابی نتایج معاینات از طریق انالیز آنها در چهارچوب یک فرایند منطقی بالینی می‌توان به آن پی برد.

تشخیص (Diagnosis): از معاینات و ارزیابی آنها بدست می‌آید و بیانگر نتیجه حاصل از فرایند منطقی بالینی می‌باشد. تشخیص ممکن است به صورت نقص حرکتی بیان شود یا شامل دسته‌های مختلفی از آسیبها، محدودیتهای حرکتی، توانائیها/ ناتوانیها یا سندرمها باشد.

برنامه ریزی (Planning): با تعیین نیاز به مداخله آغاز می‌شود و معمولا به ایجاد برنامه‌ای برای مداخله ختم می‌شود که شامل اهداف نهایی قابل اندازه گیری که با بیمارخانواده یا فردی که از وی مراقبت می‌کند، قابل بحث می‌باشد.

مداخلات (Intervention): انجام می‌شوند و برای رسیدن به اهداف توافق شده تغییر میابند و میتواند شامل :درمان با دست، بهبود حرکتی، استفاده از وسایل فیزیکی، مکانیکی و الکتریکی-درمانی، آموزش عملکرد، فراهم کردن وسایل کمکی و نحوه استفاده از آنها، راهنمایی و ارایه مشورت به بیمار، مستند سازی، هماهنگی و ارتباطات باشد. مداخلات همچنین ممکن است با هدف پیشگیری از آسیبها، محدودیتهای حرکتی، ناتوانیها یا صدمات صورت گیرند که در این صورت شامل بهبود و حفظ سلامتی، کیفیت زندگی و توانایی در تمام سنین و جمعیتها می‌باشد.

ارزیابی(Evaluation): مستلزم انجام مجدد معاینات با هدف ارزیابی نتایج حاصل می‌باشد.